Làm thế nào để đoán được tuổi chiếc máy bay đang chở bạn?

Từ giữa tháng 4, chuyến bay 1380 của hãng Southwest khiến một người thiệt mạng, 7 người khác bị thương do sự cố nổ động cơ khiến cửa sổ vỡ tung trên trời. Quá trình quan sát ban đầu cho thấy một động cơ máy bay có dấu hiệu kim loại bị mỏi.

Sau đó, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) yêu cầu kiểm tra siêu âm tất cả động cơ cùng loại CFM56 như chiếc đã bị nổ trong vụ tai nạn trên. Chỉ thị này tác động tới nhiều hãng hàng không, khi có tới 352 động cơ cần được rà soát trên dòng máy bay Boeing 737 động cơ kép mới đang được sử dụng trên khắp thế giới, theo AP.

Tai nạn hy hữu của Southwest cũng dấy lên nghi lại về tuổi thọ và tình trạng của những chiếc máy bay đang hoạt động, bởi hai yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong an toàn hàng không. 

Mặc dù máy móc hiện đại có thể đáng tin cậy hơn, những chuyên gia nhận định quy trình bảo trì thiết yếu hơn tuổi thọ của máy bay. Ảnh: Aero Australia.

Christopher Elliott, nhà sáng lập ra nhóm vận động bảo vệ người tiêu dùng Travellers United, trả lời trên Market Watch: "Câu hỏi về tuổi của một chiếc máy bay hoàn toàn chính đáng. Bạn có thấy dấu hiệu hao mòn nào từ nội thất không: Ghế bật đệm, mùi hôi thối, tấm ốp trần như rơi xuống, thảm sờn rách hay lớp sơn ố vàng? Tất cả đều có thể là dấu hiệu của một chiếc máy bay cũ, được bảo trì sai quy trình".

Tuổi thọ trung bình của máy bay có thể thay đổi, tùy theo vùng miền. Tới năm 2023, những tàu bay hoạt động tại Bắc Mỹ sẽ đạt tuổi thọ trung bình là 12,2 năm. Trong khi đó, con số này ở châu Phi là 12,7 năm; Đông Âu là 10,2 năm; Tây Âu là 10,6 năm; Mỹ Latin là 9,2 năm; Trung Đông là 7,2 năm và Trung Quốc là 5,9 năm.

 Kỹ sư bảo trì là những người rất quan trọng trong quá trình vận hành một chiếc máy bay, bởi chỉ cần họ bỏ sót một con ốc hỏng, sinh mạng của hàng trăm người sẽ bị ảnh hưởng. Video: Etihad Airways.

John Petrakis, phát ngôn viên của FAA, nói trên tạp chí Smithsonian: "Tuổi thọ của máy bay được nhà sản xuất đặt ra, và thường dựa trên chu trình cất cánh - hạ cánh. Kim loại trên thân máy bay dễ bị mỏi nhất, và sự hao mòn trên cánh cũng vậy. Đặc biệt khi thường xuyên bay chặng ngắn, chúng phải trải qua những chu trình điều áp hàng ngày".

Tuy nhiên, những chiếc máy bay hoạt động tới vài thập kỷ vẫn tồn tại. Ông Petrakis cho rằng nhiều chiếc 747 ngoài kia đã 25 hoặc 30 tuổi. Thậm chí có hai chiếc phản lực jumbo 747-200B trong hạm đội Không lực một (Air Force One) đã hoạt động từ 1991 tới 2009.

Mọi người có thể kiểm tra tuổi của máy bay bằng cách tra mã N-Số hiệu trên thân máy bay khi truy cập trang đăng ký máy bay, song bạn cũng chỉ có thể biết số hiệu này trước giờ khởi hành.

Một số website khác như AirFleet hay Planespotter sẽ giúp bạn ước tính độ tuổi trung bình đội máy bay của các hãng hàng không nhất định trên khắp thế giới. Tại Việt Nam, tuổi trung bình của đội máy bay hãng Vasco Air là 8,6 năm; Vietnam Airlines là 6 năm; Vietjet Air là 2,9 năm, theo số liệu cập nhật mới nhất từ Planespotter vào 22/4.